Strona główna
Usługi
Cennik Usług
Kontakt
Blog

Strona główna
Blog
Odszkodowanie przewyższające karę umowną

Odszkodowanie przewyższające karę umowną

Opublikowano w 5 sierpnia 2025 10:52

« Poprzednia Ustanowienie drogi koniecznej – kiedy i jak można ją uzyskać

W umowach cywilnoprawnych często spotykamy się z tzw. karą umowną, która ma za zadanie zabezpieczyć interesy stron na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Wiele osób mylnie uważa jednak, że zapłata kary umownej kończy temat jakiejkolwiek odpowiedzialności odszkodowawczej. Tymczasem – w świetle polskiego prawa – możliwe jest dochodzenie odszkodowania przewyższającego karę umowną.

Co to jest kara umowna?
Kara umowna to z góry określona kwota (lub sposób jej wyliczenia), jaką dłużnik zobowiązuje się zapłacić wierzycielowi w przypadku niewywiązania się z określonych obowiązków umownych – najczęściej obowiązków niepieniężnych. Kara umowa ma ona charakter zryczałtowany, czyli strony ustalają ją niezależnie od rzeczywistej wysokości szkody.

Zgodnie z art. 484 § 1 Kodeksu cywilnego:

"W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły."

Oznacza to, że co do zasady kara umowna ma charakter wyłączny – czyli zaspokaja wszelkie roszczenia odszkodowawcze z danego tytułu. Jednak strony mogą wprost w umowie zastrzec, że wierzyciel będzie mógł dochodzić odszkodowania przewyższającego wysokość kary.

W praktyce warto więc w umowie zawrzeć klauzulę np. o treści:

„Zastrzeżenie kary umownej nie wyłącza uprawnienia do dochodzenia odszkodowania przewyższającego jej wysokość, na zasadach ogólnych.”

Kiedy warto dochodzić wyższego odszkodowania?
Sytuacje, w których kara umowna nie rekompensuje w pełni szkody, mogą dotyczyć m.in.:

- strat poniesionych przez inwestora w związku z nieterminowym oddaniem obiektu,
- utraconych korzyści (np. brak możliwości zawarcia kolejnych umów),
- kosztów poniesionych w związku z koniecznością wynajęcia innego wykonawcy.

Jeśli zatem rzeczywista szkoda jest większa niż przewidziana kara – i umowa na to pozwala – wierzyciel może wystąpić z roszczeniem o dodatkowe odszkodowanie.

Warto wspomnieć też, że sąd – na żądanie dłużnika – może miarkować (czyli obniżyć) karę umowną, jeśli jej wysokość jest rażąco wygórowana (art. 484 § 2 k.c.).

© 2025 Suprema Lex Kancelaria Radcy Prawnego Agnieszka Kwiatkowska

Obsługiwana przez Webador