Brak dostępu do drogi publicznej może skutecznie uniemożliwić korzystanie z nieruchomości. Co zrobić w sytuacji, gdy nasza działka nie ma dojazdu? Rozwiązaniem przewidzianym przez prawo cywilne jest ustanowienie drogi koniecznej.
Czym jest droga konieczna?
Droga konieczna to służebność gruntowa, która polega na zapewnieniu właścicielowi nieruchomości dostępu do drogi publicznej przez cudzy grunt. Prawo to ustanawia się na rzecz nieruchomości pozbawionej odpowiedniego dostępu do drogi (tzw. nieruchomości władnącej).
Podstawa prawna
Zgodnie z art. 145 Kodeksu cywilnego, właściciel nieruchomości, który nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, może żądać ustanowienia drogi koniecznej przez nieruchomość sąsiednią.
Kiedy można wystąpić o drogę konieczną?
Wniosek można złożyć, gdy:
- brakuje jakiegokolwiek dostępu do drogi publicznej,
- istniejący dostęp jest niewystarczający – np. jest bardzo wąski, nieprzejezdny dla pojazdów, zbyt stromy.
Warto pamiętać, że ustanowienie drogi koniecznej ma charakter wyjątkowy i powinno być jak najmniej uciążliwe dla sąsiada, przez którego grunt droga ma przebiegać.
Jak wygląda procedura?
- negocjacje z właścicielem sąsiedniej nieruchomości – najlepiej, jeśli strony dojdą do porozumienia i ustanowią służebność dobrowolnie w formie aktu notarialnego,
- postępowanie sądowe – jeśli porozumienie jest niemożliwe, właściciel nieruchomości bez dostępu składa wniosek do sądu rejonowego o ustanowienie drogi koniecznej,
- opinia biegłego – sąd może powołać biegłego geodetę, który zaproponuje najkorzystniejszy przebieg drogi.
Wynagrodzenie dla właściciela obciążonej nieruchomości – za ustanowienie służebności ustala się wynagrodzenie jednorazowe lub okresowe.
Czego sąd bierze pod uwagę?
Sąd, rozpatrując wniosek, uwzględnia:
- interes społeczno-gospodarczy,
- jak najmniejsze obciążenie nieruchomości sąsiedniej,
- możliwość ustanowienia służebności przejazdu, przechodu lub przeprowadzenia mediów.