Urlop wypoczynkowy to jedno z podstawowych praw pracownika. Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.
Zgodnie z art. 168 Kodeksu pracy, zaległy urlop wypoczynkowy należy wykorzystać do 30 września następnego roku kalendarzowego. Oznacza to, że:
Urlop niewykorzystany w 2024 roku trzeba udzielić najpóźniej do 30 września 2025 roku, a nieudzielenie urlopu w tym terminie może być traktowane jako naruszenie przepisów prawa pracy.
Obowiązki pracodawcy związane z urlopem wypoczynkowym:
1. Pracodawca ma obowiązek udzielić zaległego urlopu najpóźniej do końca września następnego roku, nawet bez wniosku pracownika. Pracodawca nie może się zasłaniać brakiem inicjatywy ze strony pracownika.
2. Pracodawca odpowiada za właściwe planowanie i nadzór nad wykorzystywaniem urlopu przez pracowników. Powinien: prowadzić ewidencję urlopów, przypominać o obowiązku wykorzystania zaległego urlopu, unikać kumulowania zaległości.
3. Zasadą jest, że urlopu wypoczynkowego nie można zamienić na ekwiwalent pieniężny, poza sytuacją, gdy stosunek pracy ulega rozwiązaniu.
Obowiązki pracownika związane z urlopem wypoczynkowym
Pracownik ma obowiązek współdziałać z pracodawcą w zakresie planowania urlopów i wykorzystywać je zgodnie z ustalonym terminem.
Podstawowym obowiązkiem pracownika w zakresie urlopów jest współdziałanie z pracodawcą w zakresie ich planowania. Pracownik powinien wykorzystać urlop zgodnie z ustalonym terminem, nie powinien "celowo" odkładać urlopu licząc na wypłatę ekwiwalentu.
Na pracodawcę, który nie wywiązuje się z obowiązków w zakresie udzielania urlopów, może zostać nałożona kara przez PIP w kwocie nawet do 30 000 zł.
Działanie pracownika zaś polegające na odmowie wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego może być uznane za naruszenie obowiązków pracowniczych.